Madeira ligt in de Atlantische Oceaan ten noordwesten van de Canarische Eilanden. Het ligt 1000 kilometer van het moederland Portugal en 700 kilometer van het Afrikaanse vasteland. Madeira is het grootste eiland van de Madeira-archipel en is 57 kilometer lang en 22 kilometer breed. De andere eilanden zijn Porto Santo; bekend om de lange zandstranden, de Islas Desertas; de verlaten eilanden en de Ilhas Selvagens; de wilde eilanden. De laatste twee zijn groepen eilanden die onbewoond zijn.

Op Madeira wonen ongeveer 250.000 inwoners, waarvan de helft in de hoofdstad Funchal.

Het eiland is in 1420 door Zarco ontdekt en hij noemde het Ilha da Madeira (houteiland). Funchal dankt zijn naam aan het feit dat op de plek waar Zarco aan land stapte, overal de venkel (funcho) bloeide.

Het landschap is erg verschillend, je vindt er echt van alles, o.a.: de kale hoogvlakte Paul da Serra, de ruige rotskust in het noorden, een droog kaal maanlandschap Ponta de São Lourenço, berglandschap in het midden van het eiland, een regenwoud bij Ribeiro Frio, groene en bloeiende landschappen enzovoort. Het is bijna niet voor te stellen dat er zo'n grote verscheidenheid aan natuur is op zo'n klein oppervlak. De vele exotische bloemen die er in het wild groeien zorgen ervoor dat Madeira ook wel het bloemeneiland wordt genoemd. Vooral in het voorjaar een bezoekje waard voor bloemenliefhebbers.

Omdat de kust voornamelijk uit steile rotswanden bestaat en zandstrand vrijwel niet aanwezig is, vind je op Madeira geen massatoerisme. De eilanden hebben een vulkanische oorsprong. De hoogste berg is de Pico Ruivo (1862 m). 

Het is op Madeira nooit veel te warm of te koud. 's Winters wordt het er (bijna) nooit kouder dan 16 graden, 's zomers zal het niet vaak warmer worden dan een graad of 28. 's Avonds zakt de temperatuur nauwelijks, waardoor je lekker in je korte broek kunt blijven lopen. Het vreemde aan Madeira is dat het heel goed mogelijk is wanneer in Funchal de zon schijnt, het kan regenen in Porto Moniz. Het klimaat is net zo divers als het landschap. Natuurlijk is de kans op regen in de bergen of in het zgn. regenwoud (Ribeiro Frio) veel groter dan aan de zonnige zuidkust.